|
---------------------------------
Κριτικές
-------------
Η αντιμετωπικότητα στην εργασία του Χρήστου Προσύλη
του
Εμμανουήλ Μαυρομμάτη*
O
Χρήστος Προσύλης εργάζεται με την ιδέα ότι η εργασία του καλλιτέχνη
είναι εξ ορισμού προκαταρκτική και ότι κυρίως, -η εργασία η ίδια,
δεν είναι το έργο. Αυτή η οπισθοχώρηση εννοεί ότι ο καλλιτέχνης μεταθέτει
το έργο αλλού ή σε άλλον και αυτή είναι και η ευρύτερη
έννοια της διάδρασης, -είναι δηλαδή το πώς δημιουργούνται οι
συνθήκες μιας συγκεκριμένης κατάστασης σχέσεων, ανάμεσα σε δύο παράγοντες:
η κάθε πρόσληψη από τον άλλο αντλεί και εμπλουτίζεται, αλλά
αντίστοιχα και η παροχή στον άλλο, αδειάζει εκείνον που παρέχει
στον άλλο. Το ερώτημα για τον καλλιτέχνη ήταν αν θα ισχύσει
εν τέλει η αρχή της αδράνειας μέσα από διαδοχικές, μικρές
μεταθέσεις προς τη μια ή προς την άλλη κατεύθυνση όπου θα ίσχυε τότε, εν
δυνάμει και η προοπτική της αναζήτησης, σε κάποια οριακή στιγμή, μιας
κατάστασης ισορροπίας.
Ο Προσύλης, λέει το εξής: ότι το βλέμμα που
απευθύνεται στην εικονογράφηση ενός καλλιτέχνη, την εμπλουτίζει με τις
δικές του, πολλαπλές και τις διαφορετικές, πολλές άλλες προθέσεις του
βλέμματος, τις οποίες ονομάζουμε ερμηνείες. Αντίστοιχα,
γίνονται φτωχές, αποδυναμώνονται, οι προθέσεις της ίδιας της
εικονογράφησης που θα εμπλουτιστεί από τις προθέσεις του βλέμματος μόνο
τότε, αν τις υιοθετήσει: αλλά η υιοθέτηση εννοεί ότι στις κινούμενες
σήμερα νεότερες τέχνες, το έργο (η πρόθεση, η δική της
ερμηνεία της εργασίας) λειτουργεί ως εργασία
in
progress,
δηλαδή ως σε συνεχή ανάπτυξη και σε συνεχή μεταβολή ανάλογα με τις
επεμβάσεις των άλλων ή τις μεταβολές των συνθηκών. Ιστορικά η διάδραση
αρχίζει από την ώρα που ο θεατής από την πλευρά της αποδεκτής πλέον σήμερα
καλλιτεχνικής νομιμότητας (ή, η οποιαδήποτε άλλη συνθήκη), επεμβαίνουν
στην εργασία και την τροποποιούν ως μέρος της διαδικασίας μιας
απεριόριστης, στο προσεχές, συνέχειας του έργου. Αυτά ήταν η ιδέα της
Καλλιέργειας Σκόνης (Élévage
de poussière,
1920,
Marcel
Duchamp και
Man Ray) και
των
happennigs
του
Allan
Kaprow, την
δεκαετία 1950 όπου ο θεατής παρεμβαίνει εκ νέου στις προηγούμενες
παρεμβάσεις των άλλων. Αλλά η εργασία γίνεται αυτή η ίδια προσιτή στη
μεταποίησή της τεχνικά και πρακτικά όταν, χάρη σε μια οποιαδήποτε υλική
της σύσταση, ψηλαφείται (παράδειγμα: είναι η φυσική οργανική
εξέλιξη την οποία αναδεικνύει ο καλλιτέχνης, είναι οι επεμβάσεις του
καλλιτέχνη που σκάβει χαντάκια στην έρημο, είναι οι εξορύξεις γης, -
Richard Long,
Michael Heizer,
Robert Smithson
κ.α.), αλλά σε όλες αυτές τις συνθήκες η εργασία είναι αντιμέτωπη
με την πραγματικότητα του υποκειμένου που την αναγνωρίζει και τη
διαχειρίζεται.
>>>>
κάντε κλικ εδώ να διαβάσετε όλο το
άρθρο
-------------
«Σε ένα εντελώς ιδιόμορφο καλλιτεχνικό σύμπαν δραστηριοποιείται ο Χρήστος Προσύλης. Χρησιμοποιεί την
περφόρμανς, τα ψηφιακά μέσα, τις διαδικτυακές επεκτάσεις και ουσιαστικά ανήκει σε μια (ολιγάριθμη)
διεθνή πρωτοπορία που εξερευνά σε πειραματικά μοντέλα τις πλαστικές γλώσσες των
χρόνων που έρχονται. Αυτό που κάνει ιδιαίτερα παραδειγματική την περίπτωση
του Προσύλη είναι η επιμονή του στην καθαρότητα στη χρήση των νέων μέσων και η
προσπάθειά του αυτά να μην αναπαραγάγουν γλώσσες και αισθητικές του παρελθόντος
αλλά να δημιουργήσουν τα δικά τους. Χρησιμοποιεί την έννοια του Σώματος μέσα
από ηθοποιούς και χορευτές και, παράλληλα, ψηφιακές προβολές ενώ επανερμηνεύει
την παράδοση του αρχαίου ελληνικού δράματος μέσα από τις πιο καινούργιες
πλαστικές γλώσσες. Πέρα από το καλλιτεχνικό του έργο, ο Χρήστος Προσύλης
δημιουργεί πολυάριθμα και σημαντικά κείμενα. Το μανιφέστο που δημοσιοποιεί το 2002 ξεκινάει ως
εξής: «Κάθε διαδικτυακός πολίτης έχει πολιτισμική αυτοδιάθεση και ανεξαρτησία,
ανεξάρτητα από την κοινωνική, πολιτική ή ιδεολογική του κατάσταση.» [«Each
net citizen has cultural self-determination and independence, regardless their
social, political or ideological status.»] Έχει απόλυτο δίκιο.»
Θανάσης Μουτσόπουλος
Αναπληρωτής
Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης, Τεχνοκριτικός
-------------
«Ο Χρήστος
Προσύλης ασχολείται εντατικά με τον θεατή ως το υποκείμενο που προσλαμβάνει
την αντικειμενική υπόσταση του ίδιου του
έργου, και με όσα αφορούν τον ειδικό τρόπο πρόσληψής του. Χρησιμοποιεί την
οικουμενική και μοντέρνα γλώσσα των πολυμέσων - υπερμέσων. Αυτή η δημιουργική
κατεύθυνση αφενός μεν αποδέχεται μία άμεσα κοινή και αναγνωρίσιμη γλώσσα, αφετέρου
υφίσταται μόνον μέσα από ψηφιακή επεξεργασία. Παρόλα αυτά παραμένει μια εικόνα
του κόσμου όπως τον ξέρουμε και τον ζούμε καθημερινά, η οποία ενώ ανήκει σε
όλους μας, διαφοροποιείται μέσω της επεξεργασίας προκειμένου να εκφράσει τις
προθέσεις του καλλιτέχνη. Ο χώρος μέσα στον
οποίο παρουσιάζεται - δημοσιεύεται το έργο τέχνης δεν είναι πλέον για τον
Χρήστο Προσύλη ο γνωστός χώρος της αίθουσας τέχνης, είναι επίσης ο κοινός και
δημοκρατικός χώρος του διαδικτύου μέσα στον οποίο κατά τρόπο ελεύθερο αναμεταδίδεται
το προς παρουσίαση έργο. Τη στιγμή που ο χρήστης πλοηγός επισκέπτεται την
ιστοσελίδα τότε πραγματοποιείται για τον δικτυακό καλλιτέχνη το έργο και
μάλιστα κατά τρόπο που δεν ορίζει ο δημιουργός. Δηλαδή στόχος του έργου είναι ή
μη ελεγχόμενη συνάντηση με τον παραλήπτη, αυτή δηλαδή την οποία ο Χρήστος
Προσύλης ονομάζει ως καθεαυτό έργο. Στην περίπτωση αυτή η πραγματοποίηση του
έργου στο διαδίκτυο υφίσταται μέσα
από την σχεδόν απόλυτη υποκειμενικότητα
του ίδιου του θεατή. Πρωτοποριακός
είναι επίσης και ο τρόπος με τον οποίο ο καλλιτέχνης αντιλαμβάνεται την υπόθεση
της ιδιοκτησίας και της πώλησης ενός τέτοιου έργου τέχνης. Πιστεύει δηλαδή ότι
εφόσον χειρίζεται κοινόχρηστες παραμέτρους, μέσα επικοινωνίας και διαδίκτυο, το μόνο εμπορεύσιμο αντικείμενο είναι το «δικαίωμα»
πνευματικής ιδιοκτησίας του δημιουργού. Το «απολύτως
υποκείμενο» που ο Χρήστος Προσύλης πρεσβεύει, τεκμαίρεται μέσα απ΄
αυτή τη δυναμική: εν τέλει –και ίσως για πρώτη φορά- το πνευματικό δικαίωμα
είναι το τελικό έργο τέχνης.»
Όλγα Δανιηλοπούλου
Τεχνοκριτικός – Διευθύντρια Μουσείου
Σπυρόπουλου
-------------
«Ο Χρήστος Προσύλης έχει εδώ και χρόνια εξαντλήσει τα
όρια της performance, της ψηφιακής τέχνης και της σκηνοθεσίας θεάτρου και κινηματογράφου, και
τώρα πειραματίζεται σε ένα νέο πεδίο έρευνας: τη διερεύνηση των υφιστάμενων
συστημάτων της μεταφοράς της γνώσης και της επικοινωνίας. Η ακαδημαϊκή διδασκαλία είναι ένα
τέτοιο σύστημα. […] Η σημειωτική του συστήματος λαμβάνεται ως παράδειγμα από
τον καλλιτέχνη, ο οποίος χρησιμοποιεί μια σειρά από -άλλα καθιερωμένα συστήματα
«καταλύτες», σε αυτή την περίπτωση αρχαίο δράμα και τον μύθο, για να ανοίξει
αρχικά και να τονίσει τα στοιχεία της σημειολογία της ακαδημαϊκής διδασκαλίας.
Στη συνέχεια, τελικά εκ νέου συνθέτει τα πάντα σε ένα νέο σύνολο που είναι ένας
συνδυασμός των παραπάνω με τη μορφή της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ο
πειραματισμός του Προσύλη διευκολύνεται και εμπλουτίζεται με τη χρήση των νέων
τεχνολογιών αιχμής, οι οποίες του επιτρέπουν τόσο να αυτοσχεδιάσει, όσο και να
δημιουργήσει μια μοναδική αισθητική εμπειρία, ενώ διερευνά τα στοιχεία ενός
νέου «συστήματος» ενώ δημιουργείται. […] Την ίδια στιγμή, ο καλλιτέχνης προσφέρει στο
ευρύ κοινό την ευκαιρία να αμφισβητήσει τα καθιερωμένα (σημειωτικά) συστήματα
και να συμμετέχει στη δημιουργία νέων, συστήματα τα οποία και αντανακλούν τη
σύγχρονη σκέψη και συμπεριφορά.»
Εύη Μπανιοτοπούλου
Ιστορικός Τέχνης - Τεχνοκριτικός
-------------
|
